Gebelik İzlemi Nedir? Normal Bir Gebelikte Hangi Test Ne Zaman Yapılmalıdır?

Gebelik, anne ve bebek sağlığının düzenli olarak takip edilmesi gereken özel bir süreçtir. Gebelik izlemi, annenin ve bebeğin sağlık durumunun belirli periyotlarla değerlendirilmesini sağlayan bir takip programıdır. Bu süreçte yapılan testler, hem anne adayının sağlığını hem de bebeğin gelişimini izlemek açısından büyük önem taşır. Gebeliğin sağlıklı bir şekilde ilerleyebilmesi ve olası risklerin erken tespit edilerek önlenmesi için belirli haftalarda bazı testler ve muayeneler yapılmalıdır. Peki, gebelik izlemi nasıl yapılır ve hangi testler ne zaman uygulanmalıdır?

Gebelik İzlemi Nedir?

Gebelik izlemi, hamileliğin başlangıcından doğuma kadar anne ve bebeğin sağlığını korumak için düzenli olarak yapılan kontrollerin bütünüdür. Bu süreç, gebeliğin tespit edilmesiyle başlar ve belirli haftalarda yapılan testler, ultrason muayeneleri ve doktor değerlendirmeleriyle devam eder.

Gebelik izleminde temel amaç;

- Annenin genel sağlık durumunu değerlendirmek,

- Bebeğin gelişimini takip etmek,

- Gebelikle ilişkili hastalıkları erken tespit etmek,

- Doğum için gerekli hazırlıkları yapmaktır.

Sağlıklı bir gebelik süreci için anne adaylarının doktor kontrollerini aksatmamaları, tavsiye edilen testleri zamanında yaptırmaları çok önemlidir.

Gebelikte Yapılması Gereken Testler ve Zamanları

Gebelik sürecinde yapılan testler, bebeğin gelişimini izlemek, genetik ve yapısal bozuklukları değerlendirmek ve anne adayının sağlığını korumak için gereklidir. İşte gebeliğin haftalarına göre yapılması gereken testler:

1. İlk Trimester (1-13. Hafta)

İlk Doktor Ziyareti (4-8. Hafta) Gebelik teşhisi konulduktan sonra ilk doktor muayenesi yapılır. Bu muayenede;

- Annenin tıbbi geçmişi değerlendirilir.

- Kan grubu ve Rh faktörü testi yapılır.

- Tam kan sayımı (hemogram) yapılır.

- İdrar tahlili ile böbrek fonksiyonları değerlendirilir.

- Bulaşıcı hastalık testleri (HIV, Hepatit B-C, Sifiliz, Kızamıkçık vb.) uygulanır.

- Tiroid fonksiyon testleri yapılır.

- Ultrason ile gebelik kesesi ve bebek kalp atışları kontrol edilir.

İkili Tarama Testi (11-14. Hafta) İkili test, bebeğin Down sendromu (Trizomi 21) ve diğer genetik bozukluklar açısından risk taşıyıp taşımadığını değerlendirmek için yapılan bir testtir. Bu testte;

- Ense kalınlığı ölçümü (ultrason ile)

- Anne kanında PAPP-A ve Beta-hCG değerleri kontrol edilir.

Non-invaziv Prenatal Test (NIPT) (10. Haftadan Sonra) Riskli gebeliklerde veya isteğe bağlı olarak, bebeğin genetik bozukluk riskini değerlendiren bu test yapılabilir. Anne kanından alınan örnekle bebeğin DNA'sı incelenir.

2. İkinci Trimester (14-27. Hafta)

Üçlü veya Dörtlü Tarama Testi (16-18. Hafta) Bu testler, bebeğin genetik anormalliklerini ve nöral tüp defekti riskini belirlemek için yapılır.

- Üçlü test: AFP, Beta-hCG ve Estriol ölçümü içerir.

- Dörtlü test: Üçlü teste ek olarak İnhibin-A değeri de ölçülür.

Detaylı Ultrason (Anomali Tarama) (18-22. Hafta) Bu ultrason muayenesinde bebeğin tüm organları ayrıntılı olarak incelenir ve yapısal anomaliler değerlendirilir.

Şeker Yükleme Testi (24-28. Hafta) Gestasyonel diyabeti (gebelik şekeri) tespit etmek için yapılan bu testte, 50 gr veya 75 gr glukoz içirilerek kan şekeri seviyeleri ölçülür.

3. Üçüncü Trimester (28-40. Hafta)

Kan Sayımı ve İdrar Testi (28. Hafta) Anne adayının kansızlık (anemi) ve idrar yolu enfeksiyonu olup olmadığı değerlendirilir.

Anti-D İmmunoglobulin Uygulaması (28. Hafta, Rh Uyuşmazlığı Olan Gebelerde) Eğer anne Rh negatif ve baba Rh pozitif ise, bebeğin kan grubu Rh pozitif olabileceğinden anneye Anti-D iğnesi yapılır.

NST (Non-Stres Test) (32. Haftadan Sonra Gerektiğinde) Bebeğin kalp atışlarını ve rahim kasılmalarını değerlendiren bu test, özellikle riskli gebeliklerde düzenli aralıklarla yapılır.

Grup B Streptokok (GBS) Testi (35-37. Hafta) Anne adayının doğum kanalında Grup B Streptokok (GBS) bakterisi olup olmadığını belirlemek için yapılan bir testtir. Pozitif çıkarsa, doğum sırasında antibiyotik verilerek bebeğin enfekte olması önlenir.

Doğum Öncesi Son Kontroller (37-40. Hafta) Bu haftalarda yapılan muayenelerde;

- Bebeğin pozisyonu değerlendirilir.

- Rahim açıklığı ve doğuma hazırlık durumu kontrol edilir.

- NST tekrar yapılabilir.

Sonuç

Gebelik izlemi, hem annenin hem de bebeğin sağlığını korumak adına son derece önemlidir. Bu süreçte düzenli doktor kontrollerine gitmek ve önerilen testleri zamanında yaptırmak, olası risklerin önüne geçilmesine yardımcı olur. Sağlıklı bir gebelik süreci geçirmek için, gebelik izleminizi aksatmamanız ve doktorunuzun önerilerini dikkate almanız önemlidir.

Muayene ve detaylı kontrol için 0.506.170 72 19 nolu telefondan randevu alabilirsiniz.

Sağlıklı günler dileklerimle..

Op. Dr. Muzaffer ŞENGÜL